Als raad hebben we het vandaag over de programmabegroting voor 2024 te bespreken, de toekomst, laten we daarom dan ook stilstaan bij de prestaties en uitdagingen die voor ons liggen. Het is geruststellend om te constateren dat onze gemeente volgend jaar zwarte cijfers schrijft, een teken van onze toewijding aan financiële verantwoordelijkheid en effectief bestuur.

En ik wil daarvoor het ambtelijk apparaat via u en het college daarvoor complimenten maken. Ook wil ik vanaf deze plek wethouder Gert van der Ham beterschap wensen, het is immers als wethouder financiën vooral ook zijn begroting. We hebben alle vertrouwen in Gerard van As als zijn tijdelijke vervanger.

Echter, op de horizon tekent zich een financieel tekort af vanaf 2026, als gevolg van de landelijke onttrekking van 3 miljard euro uit het Gemeentefonds. Terwijl onderhandelingen tussen de VNG en de landelijke overheid gaande zijn, blijven onzekerheden bestaan. Recent aangenomen moties in de Tweede Kamer, met betrekking tot deze onttrekking en het uitstellen van de schaalkorting tot ten minste 2029, zijn hoopgevend, maar veranderen niets aan de complexiteit van ons lokale  financiële landschap.

De implicaties voor Alphen aan den Rijn zijn aanzienlijk, met een geschatte jaarlijkse vermindering van 15 miljoen euro als gevolg van de onttrekking en een aanvullende 4 tot 5 miljoen euro vanwege de lopende schaalkorting. Een aanzienlijke klap voor onze begroting, wat neerkomt op ongeveer 20 miljoen euro aan bezuinigingen uit Den Haag. Ga daar maar eens aanstaan.

Toch ontslaat dit ons niet van zelfreflectie. De toenemende personeelskosten, duidelijk zichtbaar in groeiende inhuurkosten, en de stijgende armoede binnen een toenemend deel van onze gemeenschap vereisen onze serieuze aandacht. Het is essentieel dat we deze interne kwesties aanpakken terwijl we externe druk het hoofd bieden.

Op een positieve noot is de gezamenlijke inzet van bijna alle raadsfracties om jij wijze van spreken na deze vergadering richting volgend jaar zomer gezamenlijk met het college en de ambtelijke organisatie aan de slag te gaan voor een uitgebreide herstructurering van ons financiële kader, prijzenswaardig. Een collectieve toewijding aan zero-based budgeting, het doorgronden van het "waarom" van onze financiële beslissingen en het verkennen van alternatieven is de weg die we gezamenlijk bewandelen naar financiële duidelijkheid en een toekomst proof Alphen aan den Rijn.

Laat me nog een paar andere cruciale punten aanhalen. Ons recente initiatief voor dierenwelzijn, dat uiterlijk in december wordt geïmplementeerd, is een lovenswaardige stap naar een diervriendelijke gemeenschap. Tegelijkertijd vereist die te fors stijgende lijn in personeelskosten, met name in inhuurkosten, een andere visie op de rol van de gemeente versus partnerships met bedrijfsleven en andere organisaties.

Opmerkelijk is de perceptie dat schriftelijke vragen van ons als raadsleden soms defensief worden ontvangen, wat een constructievere betrokkenheid in de weg staat. Een meer constructieve betrokkenheid is noodzakelijk voor het welzijn van onze gemeenschap en een zichtbare betrokken rol van de gemeenteraad.

Bovendien verdienen zaken als de bereikbaarheid en leefbaarheid van onze kernen, met name in het kader van de BBG voor Hazerswoude-Dorp en Boskoop, voortdurende aandacht. Laten we het niet al te lang meer hebben over wat er niet kan, maar wat wel kan en moet. De Regiodeal Sierteelt, Greenports, biedt een mooie kans om de toekomst van onze groensector te versterken, een vitale bron van werkgelegenheid.

De beslissing om kleine subsidies voor maatschappelijke organisaties te indexeren, is een goede stap, aangezien deze organisaties bijdragen aan het behoud van gemeenschapsbetrokkenheid en culturele activiteiten in onze wijken en kernen.

Voorzitter, wilt u dat ik nog wat dieper in ga op de woonbehoefte of…? <gelach vanuit de raadszaal>

Laten we de volgende stappen voor Alphen aan den Rijn nemen om de gezonde en veilige  leefomgeving van onze burgers te behouden en te verbeteren, evenals het bevorderen van een inclusieve samenleving.

Tot slot, laten we niet vergeten dat de wereldwijde uitdagingen die ons beïnvloeden en ook in Alphen aan den Rijn sporen achterlaat. De conflicten in Oekraïne en Israël en de Gazastrook hebben ook hier zichtbaar impact. We zien gepassioneerde reacties, toenemende druk op onze overheid en samenleving, en bovendien een stijgende inflatie en energieprijzen. Juist nu moeten we in grote gezamenlijkheid deze uitdagingen tegemoet, vol vertrouwen in onze collectieve capaciteit en veerkracht.

Tijdens de gemeenteraad heeft Nieuw Elan de motie “Alphen aan den Rijn: 2000 jaar geschiedenis, 10 jaar eenheid” ingediend.

De motie "Alphen aan den Rijn: 2000 jaar geschiedenis, 10 jaar eenheid" erkent de aanstaande 10e verjaardag van de fusiegemeente Alphen aan den Rijn met Boskoop en Rijnwoude op 1 januari 2024. De motie benadrukt het belang van deze mijlpaal en roept op tot een feestelijke viering die de gemeenschap versterkt door activiteiten te organiseren die eenheid in verscheidenheid bevorderen. De gemeenteraad vraagt het college om een financiële impuls van 100.000 tot 200.000 euro toe te kennen voor deze viering, bij voorkeur beheerd door Alphen Marketing en de bestaande cultuurkoepel. Het doel is om op 14 december een voorstel te presenteren voor een inclusieve viering die alle kernen en gemeenschappen betrekt, waarbij de eigenheid van elke wijk en kern wordt benadrukt.