Tom in de buurt ondersteunt en begeleidt deelnemers met beginnende dementie én hun mantelzorgers. Annet van Arkel werkt sinds vijf jaar bij één van de ontmoetingscentra in Alphen aan den Rijn, speciaal voor ouderen met dementie. Ze vertelt: "Dementie is toch een aparte tak van sport. Het loopt helaas af, er is geen verbetering."

Marijke van Haeften is programmamanager dementie bij Tom in de buurt. Zij vindt het fijn dat er bij Tom in de buurt geen lange procedures zijn: "Als iemand in aanmerking komt, kan deze terecht bij de dagbesteding van het ontmoetingscentrum. Dat is belangrijk, want als iemand net gemotiveerd is om naar dagbesteding te gaan en vervolgens te lang moet wachten op een beschikking, dan werkt dat in het geval van dementie niet mee.’’ Sommige deelnemers komen één dag per week, andere deelnemers soms wel vier keer. Het schema van de dag ligt in elk geval vast. Dat vinden de deelnemers prettig.

Twee huiskamers

Bij het ontmoetingscentrum zijn er twee huiskamers. De dag begint met koffie en het lezen van de krant, waarna er wat aan beweging gedaan wordt. Dan volgt er een lunch en een rustmoment. Als laatste wandelen de deelnemers vaak nog een stuk. "Bezoekers zijn gewend aan het schema en het voelt veilig voor ze. Die rust maakt het mogelijk om nieuwe dingen te leren. Wat dat betreft zijn de ouderen nog best wel leergierig", zegt Marijke.

Zelf de regie houden

Gelukkig houden de deelnemers zelf de regie. Er wordt altijd geprobeerd de mensen te motiveren om mee te gaan wandelen of op een uitje mee te gaan. Maar als dat niet lukt, is dat volgens Annet ook goed: "ledereen mag zichzelf zijn. Het ontmoetingscentrum heeft als doelgroep deelnemers met beginnende dementie. Het is ontroerend hoe ze elkaar op weg helpen en thuis laten voelen in de groep. Ze hebben lol met elkaar en kennen elkaar ook echt.’’

En dat is soms nodig, omdat voor sommige deelnemers de drempel om te gaan hoog ligt. Mensen willen niet altijd meteen of schamen zich. Zij moeten een drempel over om te erkennen dat zij hulp nodig hebben en zien dan wat de toegevoegde waarde is van het ontmoetingscentrum.

Ook voor mantelzorgers

Het ontmoetingscentrum is er niet alleen voor de deelnemer met dementie, maar ook voor mantelzorgers. Marijke: "Als iemand aan een vorm van dementie lijdt, verandert die persoon en dat brengt een hoop zorgen met zich mee voor de omgeving. Door het ontmoetingscentrum hebben mantelzorgers weer even wat tijd voor zichzelf. Ze kunnen deelnemen aan de mantelzorggespreksgroepen, waar je als mantelzorger even kunt ademhalen en lotgenoten kunt ontmoeten.’’

Hoge drempel

De drempel kan ook voor mantelzorgers soms te hoog zijn. Het erkennen en loslaten vraagt veel van iemand. Daarom worden ook mantelzorgers begeleid. Marijke noemt dit een gecombineerde interventie: "We ondersteunen niet alleen de deelnemers, maar ook de mantelzorgers. Zo begrijp je ook veel beter het gedrag van de deelnemers.’’ En dat gedrag kan soms pittig zijn. Annet: "Mensen met dementie zijn eerlijk. Mogen ze je niet? Dan mogen ze je niet. Als je niet oprecht bent, prikken ze daar meteen doorheen. De vorm van beleefdheid vervalt." Dat resulteert soms in grappige situaties. "Je kan lekker gek doen met ze en melig zijn met elkaar. Humor is dan ook erg belangrijk.’’

Foto genomen voor de coronapandemie. Dit artikel staat in het Tom-magazine Inkijkje in ons werk. Benieuwd naar meer verhalen? Vraag dit magazine aan via Waarde van Tom — Tom in de buurt.